Arabaşı Tarifi
Arabaşı ya da arabaşı çorbası, Türk mutfağının İç Anadolu’ya özgü çorbasıdır.
Arabaşı isminin nereden geldiği konusunda farklı rivayetler olmakla birlikte kesin bir bilgi yoktur. Çorbanın özelliği ekmek ile birlikte değil, beraberinde hamur yutularak yenmesidir. Çorbası ile hamuru birbirinden ayrılamaz bir yemek olan arabaşı çoğu yörede bir ritüeldir.
Yalnızca un, su ve biraz da tuz eklenerek pişirilen hamur; ilk örnekleri keklik etiyle, sonraki örnekleri horoz etiyle yapılan bu çorbayla yutularak tüketilmektedir. Eskiden çorbası aynı tastan ortak olarak içilirdi ve çorbaya hamuru ilk defa düşüren kişinin evinde bir sonraki arabaşı yapılırdı.
Arabaşı Türkiye’de bilindiği yöreler, yaygın olarak İç Anadolu Bölgesi’nde görülür. Türkiye’de Çorum, Nevşehir, Ankara, Antalya, Burdur, Denizli, Muğla, Niğde, Sivas, Konya, Aksaray, Uşak, Afyonkarahisar, Mersin, Eskişehir, Karaman, Kütahya, Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir, Yozgat, Isparta ve Kayseri’nin Türkmen ağırlıklı ilçelerinde bilinir.
Bunların dışındaki illerin bazı ilçelerinde yapılır. Örneğin Afyonkarahisar’da Emirdağ ve Eskişehir’de Sivrihisar civarında sıklıkla yapılırken bu ilçe ve yakın ilçeleri dışındaki kesimlerde pek bilinmez. Sivas’ta Yozgat ve Kayseri’ye yakın olan Gemerek ve Şarkışla ilçelerinde yapılır. Ankara’da Polatlı, Şereflikoçhisar ve Evren ilçelerinde yapılırken Kırıkkale’de ise Yozgat’la komşu ilçe Delice’de yapılır. Delice’nin hemen yanı başındaki Balışeyh’te ise bilinmez. Adana ‘da Pozantı ilçesinde meşhurdur ama diğer illerinde pek bilinmez.
Yozgat arabaşısı, 27 Aralık 2013 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Eskişehir-Sivrihisar arabaşısı, 21 Şubat 2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Arabaşı Tarifi :
Arabaşı Çorbası İçin Gerekli Malzemeler :
- 1 adet Tavuk, Hindi, yaban ördeği
- 4 su bardağı tavuksuyu
- 1 çorba kaşığı salça
- 2 çorba kaşığı tereyağı
- 2 çorba kaşığı un
- 1 çorba kaşığı kırmızı pul biber
- tuz
Hamuru için; 1 su bardağı un, 1 su bardağı su tuz
Arabaşı Çorbası Nasıl Tarifi :
Un su ile ezilerek topaklandırılmadan kısık ateşte yavaş,yavaş karıştırılarak muhallebi kıvamında pişirilir. Yeterince tuz ilave edilerek karıştırılır. sonra kalaylı yayvan bakır bir tepsiye dökülür. Ayrı bir tencerede un yağ içinde pembeleşinceye kadar kavrulur. Bunun içine önceden iyice haşlanmış, kemiklerinden ayrılmış ve didiklenmiş yaban ördeği (tavuk, hindi) eti konulur. Salça, tavuk suyu, bol kırmızı pul biber ve tuz ilave edilerek bir çorba elde edilir. Sonra tepsideki hamurla birlikte servis yapılır. Önce bir parça hamur sonra bir kaşık çorba alınarak yenir.
