Geleneksel Peynir Çeşitlerimiz

“Kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı” der usta şair Cemal Süreya… Gerçekten de Türk mutfak geleneğinde günün ilk öğünü dünyada “Türk Kahvaltısı” tanımını hak edecek öneme sahiptir. Kahvaltı sofralarımızın baş köşesinde ise her biri damaklarda ayrı tat bırakan, birbirinden lezzetli çeşitleri ile kalpleri fetheden peynir bulunur. Türk mutfağında tatlı ve tuzlu birçok tarifin de ana malzemesi olan, yöresel ve geleneksel peynir çeşitlerimizi birlikte keşfedelim…

Ezine Peyniri

Geleneksel Türk kahvaltısının olmazsa olmaz bir ögesi olan Ezine Peyniri;  inek, koyun veya keçi sütünden yapılabilir. Sert veya yumuşak seçenekleri olan peynir, tam yağlı ya da yarım yağlı olarak üretilmektedir.

Ülkemizde unlu mamullere, salata çeşitlerine de konulan Ezine Peynirinin Çanakkale-Ezine ve Trakya genelindeki çeşitleri meşhurdur.

Tulum Peyniri

Tulum Peyniri ülkemizde çok yaygın tüketilir ve tat bakımından en zengin Türk peynirleri arasında yer alır. 

Olgun bir peynir çeşidi olan Tulum Peyniri, en az üç ile altı ay arası tulumlarda bekletilir. Ülkemizin her bölgesi kendine özgü bir tulum çeşidi üretir ve bu çeşitlerin her biri çok lezzetlidir.

Antep Peyniri

Antep Peyniri geleneksel olarak Gaziantep meralarında otlatılan küçükbaş hayvanların sütlerinden yapılan bir peynir çeşididir. Gaziantep’te “pişken” ya da “kelle” olarak da adlandırılmaktadır.

Üretiminde sadece koyun veya sadece keçi sütü kullanılabildiği gibi, %50 koyun ve %50 keçi sütü karışımı da kullanılabilmektedir. Antep Peyniri düzgün olmayan oval bir şekle sahiptir. Bu şekil peynirlerin geleneksel olarak avuç içerisinde şekillendirilerek üretilmesinden kaynaklanmaktadır.

Divle Obruk Peyniri

Divle Obruk Peyniri, Karaman Üçharman (Divle) Köyü ve çevre köylerin sınırları içerisinde yüzlerce şifalı otu bünyesinde barındıran bir floraya sahip yayla ve meralarda tamamen doğal yollarla beslenen koyun, keçi sütünden elde edilen ve genellikle çiğ sütten yapılan bir peynirdir.

Divle Peynirinin diğer peynirlerden farkı, peynir telemesinin yıkanması ve olgunlaştırmak amacıyla yörede bulunan ve içerisinde kendine özgü yerleşik bir küf florası bulunan obruk denilen mağaraya konmasıdır.

Civil Peyniri

Coğrafi işaretli peynirlerimizden biri olan Civil Peyniri yağı alınmış taze sütten üretilmektedir.

Hafif ekşi bir tadı olan Civil Peyniri, kahvaltı başta olmak üzere börek, makarna, omlet yapımında tercih edilen lezzetli peynirlerimizdendir.

Lor Peyniri

Lor Peyniri kolayca ufalanan, tuzsuz bir peynirdir. Hamurlu gıdaların yapımında, kahvaltılarda ve çeşitli baharat/otlarla karıştırılarak akşam yemeğinde meze olarak da tüketilebilir.

Lor, tuzsuz olmasından dolayı, kimi zaman tatlı yapımında da kullanılır.

Kars Kaşarı

Ülkemizde severek tüketilen özel bir peynirdir Kars Kaşarı. Peynirin yapımında kullanılan süt, yaklaşık 100 tanesi endemik olan 1600 civarında çiçekli bitkinin bulunduğu Kars ve Ardahan illerindeki meralarda otlayan hayvanların sütünden elde edilmektedir.

Bu nedenle gerek sütün kalitesi gerekse yapımı tekniği nedeniyle peynir çeşitleri arasında özel bir konumu vardır.

Örgü Peyniri

Ülkemizin birçok şehrinde yapılan Örgü Peyniri bileşim yönünden beyaz peynire, üretim teknolojisi açısından ise kaşar peynire benzemektedir.

Yüksek besin değeri ve kendisine özgü hoş bir aromaya sahip olan peynirin en önemli özelliği sıcak suda kaynatıldıktan sonra tipik saç örgüsü şeklinin verilmesidir.

Van Otlu Peyniri

Van Otlu Peyniri yapımında kullanılan süt genellikle koyun sütüdür. Bazen koyun sütüne inek, keçi sütleri de karıştırılmakta ve sütler çiğ olarak mayalanmaktadır.  

Van Otlu Peynirinde kullanılan otlar sirmo, heliz, mendo, siyabo, kekik ve yabani nanedir. Taze otlarla lezzetlenen Van Otlu Peyniri genelde ilkbahar aylarında üretilir. Peynirler 2 ya da 3 ay süresince olgunlaştırıldıktan sonra tüketime hazır hale gelmektedir.

Mihaliç Peyniri

Mihaliç peyniri ilk kez Osmanlı İmparatorluğu zamanında üretilmiş bir peynir türüdür. Mihaliç peyniri, kimi yörede keçi veya inek sütünden de üretilmektedir. 

Keskin ve tuzlu tadından ötürü, parmesan gibi, salata veya fırın ürünleri dahil olmak üzere birçok yemeğe ızgara olarak ilave edilir. Bununla birlikte, tıpkı diğer peynirler gibi, meze ve garnitürde de kullanılarak ana yemekleri tamamlar.

Konya Küflü Peyniri

Osmanlı döneminde savaşan askerlere zindelik için yedirilen ve kılıç yaralarını tedavi için kullanılan Konya küflü peynirin penisilin gibi güçlü bir antibiyotik olduğu bilinmekte.

Kars Gravyer peyniri

Peynir sevenlerin sıklıkla tercih ettiği peynir çeşitleri arasında yer alan Gravyer peyniri, dünya mutfağında oldukça önemli bir yere sahiptir. Oldukça lezzetli bir süt ürünü olan Gravyer peynirinin tarihi de oldukça eskilere dayanmaktadır. Yıllanmış emekler ile üretilen bu lezzetli peynir, insan vücudu için faydaları da saymakla bitmiyor.