Kişinin neye güldüğü akıl seviyesini gösterir!

Tebessüm etmek, güler yüzlü olmak çok iyidir. Ancak, çok gülmek de, çok şaka yapmak gibi zararlıdır, makbul değildir. Özellikle idareciler için çok gülmek münasip görülmemiştir. Çünkü çok gülmek, kişilerin heybet ve vakarlarını giderir, edebini azaltır. Hazreti Ömer (radıyallahü anh) buyurdu ki: “Çok gülenin heybeti azalır, çok şaka yapan hafife alınır.”

Hadis-i şeriflerde mealen buyuruldu ki:

(Gafil olduğu hâlde, gafletinden habersiz kimseye şaşılır. Şu kişiye de şaşılır ki ölüm onun peşinde iken, o dünyanın peşinde koşar. Rabbi kendinden hoşnut olup olmadığını bilmeden kahkaha ile gülene de şaşılır.) [Ebu Nuaym]

(Çok gülmek kalbi öldürür ve müminin değerini düşürür.) [Tirmizi]

(Allahü teâlânın kendinden razı olup olmadığını bilmeden kahkahayla gülene şaşılır.) [E. Nuaym]

Bir âyet-i kerimede de mealen şöyle buyuruldu:

(Az gülsünler, çok ağlasınlar!) [Tevbe 82]

Resulullah (sallallahü aleyhi ve sellem) efendimiz, Hazreti Cebrail’e Hazreti Mikail’in gülmeyişinin sebebini sual eder. O da “Cehennem yaratıldığından beri hiç gülmemiştir” cevabını verir. (İ. Ahmed)

Ebû Zerr-i Gıfârî (radıyallahü anh) şöyle anlatmıştır:

“Bir gün mescide girdim. Resûlullah efendimiz yalnız oturuyordu. Ben de yanına oturdum ve;

-Yâ Resulallah bana nasihat et, dedim. Buyurdu ki:

-Çok gülmeyi terk et, çok gülmek kalbi öldürür, yüzün nurunu giderir.”

           ***

Hasan-ı Basri hazretleri, kahkaha ile gülen bir gence, “Oğlum, Sıratı mı geçtin veya Cennete gideceğine dair bir garantin mi var da böyle gülüyorsun?” buyurmuş, o gencin de bir daha boş yere güldüğü görülmemiştir.

Din büyükleri, şu üç şeyin kalbi katılaştırdığını bildirmişlerdir:

1- Şaşılacak bir şey olmadan gülmek. 2- Acıkmadan yemek. 3- Lüzumsuz konuşmak.

Tenbih-ül-gafilin kitabında buyuruluyor ki:

“Kahkahayla gülmek mekruhtur. Şu beş şeyi düşünen kahkaha ile gülemez:

1- İşlediği günahları düşündükçe, endişe içinde olur, gülemez. 2- Yaptığı iyi amellerin kabul olduğunu bilmeden, gülmesi doğru olmaz. 3- Acaba gelecekte neler yapar, akıbeti nasıl olur diye düşünen kimse, endişe içinde olur. 4- Cennet ve Cehennemden hangisine gideceğini bilmeyenin üzülmesi gerekir. 5- Acaba, Allahü teâlâ kendisinden razı mı, yoksa kendisine dargın mı?”

         ***

Bugünkü yazımızı Mevlana Celaleddin-i Rûmî nin şu hikmetli sözüyle bitirelim:

“Bir insanın nasıl güldüğünden terbiyesini neye güldüğünden akıl seviyesini anlarsın. (Mevlana Celaleddin-i Rumi)”