Ayran ( Milli İçeceğimiz )
‘Yoğurt’ kelimesinin Kaşgarlı Mahmut tarafından da Divan-ı Lügat’üt Türk’te kullanıldığı tespit edilmiştir.
Eski Türkçe’de yoğurt kelimesi 8. yy. metinlerinde yer alırken, Kaşgarlı Mahmut tarafından 10. yy.’da yazılan Divan-ı Lügatüt Türk ve Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig adlı eserlerinde bugünkü anlamında yoğurt kelimesinin kullanıldığı bildirildi.
Bugün yoğurdun nasıl yapıldığını herkes az çok biliyor. Sütün yoğurt haline dönüşmesi için eski yoğurt maya görevi görüyor. Peki insanlar sütü nasıl yoğurt haline getirdi? Yani yoğurtsuz yoğurt nasıl yapıldı? Milli yiyeceğimiz olan yoğurdun ilk defa nasıl yapıldığına dair yeterli ve kesin bir bilgi mevcut olmamakla birlikte, göçebe olarak yaşamlarını sürdüren atalarımızın yoğurt yapımında kullandığı doğal mayalar karınca yumurtalarıymış. Taşların altında yer alan küçük ve beyaz baloncuk şeklindeki taze karınca yumurtalarını ezmişler ve ısıtılan sütün altına koymuşlar. Böylece süt karınca yumurtalarında bulunan kimyasal maddeler yardımıyla mayalanarak yoğurt haline gelmiş. Başka bir rivayete göre, sütün yoğurt olarak mayalanması Hz. İbrahim’e melekler tarafından öğretilmiş. Ve bu sır halinde uzun süre babadan oğula intikal etmiş.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde saray mutfağının vazgeçilmez bir besin kaynağı olan yoğurt, Kanuni Sultan Süleyman Tarafından Fransa krallarından 1. François ateşli ishal hastalığına yakalandığında, krala ilaç olarak gönderildi.
Bakterileri öldürücü özelliği nedeniyle yoğurt 1. François yı kısa sürede iyileştirdi. Avrupa’da 1800’lü yıllarda tanınmaya başlayan milli yiyeceğimiz yoğurt, Amerika’da yaklaşık 70-80 yıl önce tanındı. 1900’lü yılların başında ise yoğurt ilaç olarak kabul edildi ve bir dönem eczanelerde pastörize olarak satıldı”.
Tüm dünya dillerinde yoğurt kelimesinin türkçe kökenine yakın bir şekilde kullanılmasına rağmen, insanlar yoğurdun daha çok, bulgar ve yunan kültüründen geldiğini düşünmekteler, burada tarihi özelliklerimize sahip çıkmak bizlere düşmekte.
