Şanlı Urfa Mutfağı – Şanlı Urfa Yöresel Yemekleri
URFA MUTFAĞI
Mutfak kültürü geçmişten geleceğe aktarılarak gelen en zengin kültürel mirasımızdır. Bir ülkenin, bir coğrafyanın veya bir yörenin mutfak kültüründen bahsederken tarihin derinliklerine inerek beslendiği kaynaklardan da bahsetmek gerekir. Dünyanın ilk beş mutfağı içinde sayılan Türk mutfağı ve özelde Urfa mutfağı, mutfak kültürümüzün en önemli temel taşlarından biridir. Urfa mutfağı genelde dünyada, özelde Türkiye’de müstesna bir yere sahiptir. Urfa mutfağını böylesine müstesna hale getiren, sahip olduğu tarihsel ve kültürel birikimidir. Şanlıurfa sahip olduğu tarihsel ve kültürel birikimi ile dünya kültürel mirasına giren bir şehirdir. Dünya coğrafyasında kuruluş tarihi bilimsel olarak tespit edilemeyen birkaç şehirden biridir. Yani kuruluş tarihi kesin olarak tespit edilemeyen en eski şehirlerden biri… Neredeyse yapılan her yeni arkeolojik kazıda Urfa’nın tarihinin biraz daha eski olduğuna dair deliller elde ediliyor. Görülen o ki zaman ileri doğru gittikçe Urfa’nın tarihi eskiye doğru gitmektedir.
Urfa mutfağında; Müslüman, Hıristiyan, Yahudi, Süryani, Ermeni, Yezidi, Türk, Arap, Kürt vb. her milletten ve her kültürden izler bulabilirsiniz. “Tırıt”, “Çıkıfte”, “Keşkek”, “Yahudı Kıftesı”, “Şıllık”, “Kübü Lebenı”, “Boranı” bunlara en güzel örnektir. İnsan, hayatını yemekle devam ettirmek mecburiyetindedir. İnsanın var oluşuyla birlikte insan boğazı da var olmuştur. Onun için Urfa yemek kültürünün tarihi, Urfa tarihi kadar eskidir. İnsanlık geliştikçe buna paralel olarak insan damak zevkini de geliştirmiştir. Urfa, dünya tarihinin yazılmasında kaynak teşkil ettiği gibi insanlığın damak zevkine, sofrasına, mutfağına da kaynaklık etmiştir. Sadeyağ, acı isot, bulgur, frenk suyı (domates salçası) Urfa mutfağının vazgeçilmezleridir. Baharat, un ve pirinç ikinci planda; sebze üçüncü planda kullanılır. Sebze yemek çeşitlerimiz sayıca çok olmasına rağmen Urfa mutfağında et ağırlıklı yemekler ile köfte ve kebap çeşitleri daha çok kullanılır.
Etsiz Çiğ Köfte
Ciğer Kebabı
Lahmacun
Lebeni Çorbası
Kıymalı Semsek
Ağzı Açık
Üzlemeli Pilav
Yahudi Köftesi
İçli Köfte
Aya Köftesi
- Yuvalak Köfte
- Beli Kırık Kebabı
- Söğülme
- Mumbar Dolması
- Borani
Balcan Kebabı
Tepsi Kebabı
Urfa Kebabı
Kazan Kebabı
Patates Kebabı
Sini Taraklık
Lolaz dürümü
Pirpirim Cacığı
Külünçe Urfa
Şıllık Tatlısı
- Nohutlu Şehriyeli Bulgur Pilavı
- Mahlûta Çorbası
- Kulak Çorbası
- Kaburga Suyu Çorbası
- Pıtpıt Çorbası
- Bostana
- İsot Salatası
- Zingil Tatlısı
- Burma Kadayıfı
- Peynir Helvası
- Katmer Tatlısı
- Haside Tatlısı ( Aslı ‘asîde olup Arapça bulamaç demektir. Pekmezlinişe helvası da denilir. )