Yöresel Hayvanlar
Türkiye’de hayvan türleri arasında sadece yörelerimizden ismini alan bazı türler mevcuttur. Yöresel hayvan türleri olarak da sınıflandırabileceğimiz bu canlılar varlıklarını korumaya devam etse de, bazı ırklar gittikçe melezleşmekte ve ırk özelliklerini yitirmektedir.
Ankara Tavşanı :
Dünya ölçeğinde Avustralya’dan Fransa’ya kadar pek çok ülkede yetiştirilen ve sayıları milyonlarla ifade edilen Ankara tavşanı, ana yurdundaki birkaç çiftlikte yetiştirilmektedir ve sayıları, ancak; bin civarındadır. Tarihi belgelere göre Ankara tavşanı 1723 yılında Anadolu’dan tamamen yok olmuştur. Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşı tarafından yeniden ana yurduna getirilen Ankara tavşanı Kayseri ilindeki bir çiftlikte yeniden yetiştirilmeye başlanmıştır. Ankara’da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına ait bir Enstitüde de yetiştirilen Ankara tavşanını sayısı 500–1000 arasındadır.
Tesadüfen bulunan bu ırkın ana yurdunda yaygınlaştırılması çalışmaları devam etmektedir. Çok değerli olan Ankara Tavşanı ana yurduna kolay uyum sağlamıştır. Ankara tavşanı bir doğumda 4 ile 14 arasında yavru doğurur. Yılda 40 cm bir uzunluğa ulaşan tüyleri henüz 2-3 aylıkken kırkılır. Her hayvan yılda ortalama olarak 1 kg yün verir. Tüyü hafiftir ve yüksek ısı tutar. Angora kazak üretimi için olduğu kadar elektromanyetik etkisi nedeniyle romatizma hastaları için üretilen giyeceklerde kullanılan Ankara tavşanının yünü altın değerinde olup, hafiftir ve yüksek ısı tutar. Ankara tavşanından elde edilen Angora yünü, koyunun yününe göre sekiz kat daha fazla ısı vermekte ve alerjiye yol açmamaktadır. Bu tavşanın yününden yapılan korse, dizlik, iç çamaşırı, fizik tedavi ve nevraljide kullanılan termal giysiler, dolaşım bozukluğu hastaları ve romatizma hastalarının çok ihtiyaç duyduğu sıcak giysileri sağlamaktadır.
Kangal Köpeği :
Türkiye’de yaşayan endemik hayvan çeşitleri arasında, Kangal Köpekleri önemli bir yer tutar. Bu köpek türü ülkemize özgü olsa da, dünya çapında ünlüdür. Zeki, cesur ve güçlü olmalarıyla bilinen Kangalların eğitilmesi ise oldukça zordur. Ancak sahiplerine bağlılıkları oldukça yüksektir. Kangal Köpekleri, kişisel koruma ve sürülerin korunması amacıyla birçok ülkeden yoğun talep görmektedir.
Akbaş Köpeği :
Yaşam süresi yaklaşık 12 yıl olan Akbaş Köpeği, çok güçlü koruma içgüdüsü nedeniyle çoban köpeği ve koruma olarak kullanılan bir türdür. Ağırlıkları erkeklerde ortalama 50 kg. iken, dişilerde 45 kiloya kadar ulaşabilir. Sakin ve zeki yapıları onları kolay eğitilebilir kılsa da, tehlike durumunda olağanüstü saldırgan ve güçlü tepkiler verir.
Çift katlı uzun tüylerinin rengi beyaz, dudak ve burun ucu renkleri kahverengi ve siyahtır. Göğsü oldukça geniş ve kaslı, kalçası ve beli dar bir yapıdadır.
Denizli Horozu :
Türkiye’nin endemik hayvanları arasında bulunan bu tür, Denizli iline özgü bir horoz ırkıdır. Ahenkli ve uzun ötüşüyle ünlenen Denizli horozu yaklaşık 30 saniye kesintisiz ötebilmektedir.
Ortalama 3 kg canlı ağırlığa sahip olan bu tür; ibik, renk ve vücut yapılarına göre üç ana gruba ayrılır.
İbik türüne göre: Geniş ibik, dar ibik.
Renk türüne göre: Al, siyah, kürklü, kınalı, demirkır, pamukkır.
Vücut şekline göre: Küpeli, yüksek boyun, sülün.
Denizli horozunun bacakları mor veya gri, gözleri siyah-sürmeli, kulakçık kırmızı üzerine beyaz benek veya yalnızca kırmızı, vücut rengi ise siyah, kırmızı ve kirli beyaz rengindedir.
Tiftik Keçisi ( Ankara Keçisi ) :
Tiftik ve Ankara keçisi olarak bilinen bu endemik hayvan türü, Orta Asya’dan 13. yüzyılda Anadolu’ya göç eden Türkler tarafından getirilmiştir. Anadolu’nun iklim koşullarına oldukça uyumlu bir tür olsa da, genel olarak Ankara ve çevresinde yetiştirilmektedir. Ankara’nın; Beypazarı, Ayaş, Nallıhan ve Güdül ilçeleri en yoğun olarak yetiştirildiği yerlerdir. Ankara’dan sonra en fazla yetiştirildiği iller Mardin, Bitlis ve Siirt illeridir. Sahip olduğu tiftik tüyü tekstil ürünü olarak oldukça değerlidir. Erkeklerinin canlı ağırlığı 35-55 kg, dişilerin ise 30-40 kg arasındadır.
Ankara Kedisi :
Kökeni Ankara’ya dayanan bu kedi türü, yurtdışında Angora olarak bilinmektedir. Uzun tüylü kedilerin atası olarak anılan Ankara Kedileri, sahiplerine ve evlerine bağlı, oldukça zeki canlılardır. İnsanlar ile iyi anlaşan bu kedilerin kulakları uzun, dik ve uç kısımları ise tüylüdür. Türkiye’ye özgü canlılar arasında bulunan bu kedilerin tüyleri beyaz, sarı ve kahverengi, gözleri ise mavi, yeşil ve sarıdır. Bu kedi türü, yürürken kuyruğunu sırt hizasında tutar. Bu hareket ise türün en tipik özelliklerindendir.
Van Kedisi :
Van Kedisi, Van yöresine özgü bir kedi türüdür. Ülkemizde olduğu kadar dünyada da ünlü bu kedilerin nesli, bilinçsiz şekilde melezleştirilmeleri nedeniyle tehlike altındadır. Cana yakın ve zeki bir kedi türü olan Van Kedileri suyu sever ve su ile oynar, hatta yüzebilirler. Bir gözü mavi diğer gözünün ise sarı olması nedeniyle dikkatleri üzerine çeken Van Kedisinin ağırlığı ise ergin bir dişide 3 kg, erkekte ise 3,5 kg’dır.
Türk Tazısı
Yerli av köpeği olarak da bilinen Türk Tazısı, özellikle görme ve koku alma yetisi ile ünlüdür. Bu yetisi sayesinde avlanan ırk, çeşitli tüy renklerine sahiptir. Vücudu ve kafası oldukça ince ve narin yapıdadır. Genellikle sahipsiz bir şekilde kırsal bölgelerde dolaşırlar ve kontrolsüz ürerler. Bu nedenle birbirlerinden farklı renk ve görünüme sahiptirler. İz sürmede ve av yeri tespitinde oldukça kabiliyetli olan Türk Tazıları, evcilleştirilip av hayvanı olarak da sıklıkla kullanılmaktadırlar.
