Böbrek Nakli Öncesi, Esnası ve Sonrası Süreç

Böbrek Nakli süreci, hastanelerimizdeki Organ Nakli Merkezlerimize başvuru ile başlar.

Organ nakli koordinatörünce yapılan bilgilendirme

Hastanın mevcut durumunun incelenmesi.

Canlı verici olasılıklarının değerlendirilmesi.

Alıcı ve Vericinin fiziksel muayenelerinin yapılması.

Tetkiklerin yapılması ve sonuçların değerlendirilmesi.

Böbrek nakline engel herhangi bir durum yok ise hastaneye yatış ve böbrek naklinin gerçekleştirilmesi.

Hastanelerimizde yapılan başvurudan sonra ameliyata hazırlık için yapılan tüm işlemler 3-5 gün gibi kısa sürede tamamlanarak, hasta nakil için yatırılmaktadır. Nakil sürecinin hiç bir aşamasında ( hazırlık ve operasyon ) hastalardan HİÇBİR ÜCRET alınmamaktadır.

Böbrek Nakli Ameliyatı Süreci Nasıldır?

Böbrek vericisinin ameliyatı hastanelerimizde kapalı sistemle (Laparoskopik) yapılmaktadır.

Bu ameliyatta göbek altında yaklaşık 7-8 cm’lik bir kesi ve 3 adet parmak genişliğinde delik açılmaktadır. Ameliyat sonrasında hastaların ağrı başta olmak üzere şikayetleri çok azdır. Çok rahat bir ameliyat sonrası süreci yaşarlar. Ameliyat yarası izleri çok küçük olup estetik kusur yaratmamaktadır. Fıtık olasılığı son derece azdır. Verici yaklaşık 1 veya 2 gün sonra taburcu olabilmektedir.

Böbrek nakli işlemi standart bir cerrahi operasyondur. Alıcının ameliyatı kasık bölgesinde yapılan bir kesiden gerçekleştirilmektedir. Hastalar ertesi gün ayağa kalkabilir. Ağızdan beslenebilir. Tedavileri standardize edilip sağlıklarına kavuştuklarında taburcu edilirler.

Böbrek Nakli Sonrası Takip Nasıl Yapılır?

Takip

Hastanın nakil sonrası yakın takibi ve tedavisi en az cerrahi işlem kadar önemlidir. Erken dönemde karşılaşılan sorunlar, böbreğin uzun dönemdeki ömrünü belirleyicidir. Nakil yapılmış hastalar ayrı bir serviste yatırılır. 

Sosyal Yaşam

Böbrek nakli olduktan sonra sizleri artık yeni bir yaşam bekliyor. Yeni böbreğinizle ömür boyu sağlıklı yaşamanız mümkün. Ancak burada uymanız gereken bazı kurallar var. Doktorlarınız, hemşireleriniz ve size yardımcı olacak diğer sağlık görevlileriyle tam bir işbirliği içinde olmanız gerekir. Böbrek naklinden sonra beden gücünün yerine gelmesi zaman alabilir. Naklin ilk aylarında özellikle enfeksiyon hastalıklarından korunmak için hasta yaşantısına dikkat etmelidir. Bunun için uyulması gereken bazı kurallar vardır. Bunlar hem böbreğin, hem hastanın korunması açısından önemlidir.

Ameliyattan 3 ay sonra işinize ya da okulunuza dönebilirsiniz. Yaptığınız iş konusunda doktorunuza bilgi vermeniz gereklidir. Ancak okul, fabrika gibi kalabalık yerlerde özellikle grip gibi enfeksiyon hastalıklarına yakalanma ihtimali fazladır. Kış mevsiminde korunmaya daha fazla dikkat etmek gereklidir.

Organ nakilli hastalar, ilaçlarını düzenli kullanıp takiplerine düzenli geldikleri takdirde, önemli bir problemle karşılaşmadan uzun yıllar sağlıklı yaşayabilirler. Tüm hayatınızı nakledilmiş böbreğinize odaklamayınız, çünkü organ kaybetme endişe ve korkusu  önemli bir stres nedenidir. Gerekirse psikolojik destek de alabilirsiniz.

Beslenme

Böbrek nakli olduktan sonra, zararlı maddelerin yeni böbrek tarafından kandan hızla temizlenmesiyle hastanın iştahı açılır. Aynı zamanda kortizonlu ilaçların ( Deltacortril, Prednol vb.) iştahı arttırdığı da unutulmamalıdır. Bu nedenle hastalar böbrek naklinden sonra çok yemek yiyerek kilo alabilirler. Bu durum böbreğe ayrı bir yük getirir ve böbreğin zarar görme olasılığı artar. Ayrıca aşırı yemek kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Kilo alma durumunda ekmek ve hamur işlerinden uzak durulmalıdır.

GREYFURT ilaç düzeyini etkilediği için kesinlikle tüketilmemelidir, karışık meyve sularında da greyfurt olabileceğinden dolayı kullanılmamalıdır.

Doktorunuz aksini söylemedikçe, yemeklerinizi az tuzlu pişiriniz.

Kan yağlarınızın ( kolesterol ve trigliserid ) normal olması için kolesterolü yükseltecek gıdalardan kaçınmalısınız. Kolesterol hayvansal gıdalarda daha yüksek miktarlarda bulunur. Yumurta sarısı ve beyin en zengin kolesterol kaynaklarıdır. Tereyağı, karaciğer, beyin, böbrek, dalak, dil gibi sakatatlar, karides, kalamar gibi deniz ürünleri, kırmızı et, süt ve süt ürünleri de fazla miktarda kolesterol içerirler.

Derisi alınmış tavuk, hindi ve balık eti, ayrıca yağı alınmış kırmızı et tüketilebilir.

Az yağlı süt, az yağlı ve tuzu alınmış beyaz peynir yenebilir. Yumurta beyazı her gün yenebilir. Bol yoğurt, peynir, balık tüketilmelidir.

Etsiz sebze yemekleri ve salatalar istenildiği kadar tüketilebilir.

Temizliğinden emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyiniz.

Düzenli egzersiz yapmanız hem iştahınızı azaltacak hem de kilo almanızı engelleyecektir.

Egzersiz ve Spor  

Spor yapmaktaki amaç daha sağlıklı bir bedene sahip olmak ve ilaçların yaratacağı yan etkileri en aza indirgemek olmalıdır. Egzersize başlamak için böbrek naklinden sonra en az altı hafta beklemek gereklidir. Ameliyat sonrası erken dönemde kas güçsüzlüğü olabilir. Yapılacak egzersiz kasın çalışma gücünü arttıracak, tansiyonu düşürecek ve böbreklere yük bindirmeyecek şekilde olmalıdır. Aerobik, düz bisiklet sürmek, yürüyüş, temiz bir denizde yüzmek, hem kalp ve akciğer hem de kas ve iskelet sistemi için en iyi, en güvenilir egzersizlerdir.

Haftada en az 2-3 kez 30-40 dakikalık hareket uygun olur.

Hastaların, vücutlarına darbe gelecek futbol, voleybol, basketbol, tenis, judo vb. sporlardan kaçınmaları, ağırlık kaldırarak vücut geliştirmeye çalışmamaları gerekir.

Egzersiz Yapmadan Önce:

Doktorunuza kalp ve iskelet sisteminin egzersiz için uygun olup olmadığı ve en iyi egzersizin ne olduğunu danışınız.

Yavaş yavaş başlayıp giderek egzersiz miktarını arttırınız.

Çok soğuk ve çok sıcak ortamlarda egzersiz yapmayınız.

Egzersiz yaparken pamuklu ve teri emecek giysiler tercih ediniz

Egzersizin amacının kas ve iskelet sistemini ilgilendiren yan etkilerini en aza indirmek, kilo vermek, tansiyonu düşürmek, psikolojik rahatlama sağlamak için bir araç olduğunu biliniz.

Egzersize bağlı bir problem ortaya çıktığında doktorunuza danışınız!

Cinsel Hayat

Böbrek naklinden 2-3 hafta sonra cinsel ilişkiye başlayabilirsiniz.

Her iki tarafında cinsel birleşmeden önce banyo yapması önerilir. Soğuk algınlığı veya herpes ( uçuk ) gibi enfeksiyon olmadığı sürece cinsel birleşme sorun yaratmaz.

Eşlerden birinde akıntılı bir hastalık varsa mutlaka prezervatif kullanılmalı ve tedavi için doktora beraber başvurulmalıdır.

Çok eşli ilişkilerde cinsel hastalık kapma ihtimali fazladır. Bu tip ilişkilerden kaçınınız.

Önemli bir problem de nakilden sonra tekrar normale dönen yumurtalık fonksiyonu nedeniyle istenmeden hamile kalınmasıdır.

Doğum kontrol hapları, bağışıklığı baskılayıcı ilaçların etkinliğini azaltması, kalp ve damar sisteminde problemlere yol açabilmesi, yüksek tansiyonlu hastalara zarar verebilmesi nedenleri ile tavsiye edilmez. Spiral gibi rahim içi araçlar da artan enfeksiyon riski nedeniyle kullanılmamalıdır. Takvim yöntemi gebelikten korunma için güvenli değildir. En iyi yöntem erkeklerin prezervatif kullanmasıdır.

Hamilelik

Böbrek nakli olduktan sonra isteyen erkek veya kadınlar çocuk sahibi olabilirler. Ancak kadınların böbrek naklinden sonra hamile kalmak için 2 yıl beklemeleri ve hamile kalmadan önce doktora danışmaları gereklidir.

Hamilelik döneminde yakın takip önemlidir. Hamile kaldıktan sonra hem doğum doktorunuzun hem de böbrek doktorunuzun öğütlerine uyunuz.

Tatil

Seyahat etmenizi engelleyecek hiçbir neden yoktur; fakat hijyenik koşullara dikkat edilmeli,  yetersiz sağlık koşullarının olabileceği yerlerden kaçınılmalıdır. Herhangi bir tatile çıkmadan önce seyahat planlarınızı doktorunuza bildiriniz. Yanınıza bütün seyahat boyunca yeterli olacak kadar ilaç almayı unutmayınız ve size ulaşılabilecek bir adres bırakınız. Herkese açık havuz, sauna, hamam gibi yerler size zarar verebilir.

Ev Hayvanları ve Bitkileri

Artan enfeksiyon riski yüzünden ev hayvanları önerilmemektedir. Eğer mutlaka evcil hayvan beslemek istiyorsanız enfeksiyon riskinin az olduğu; balık veya kısa tüylü köpekler tercih edilmelidir. Hayvanların dışkılarına dokunulmamalı, kafes ya da akvaryumlar temizlenirken lastik eldiven kullanılmalı hatta bu temizlik işlerini başkalarına yaptırmalısınız. Kuş ve kedi gibi hayvanlardan, enfeksiyon riski yüksek olması sebebiyle dikkatli olmalısınız. 

Böbrek Nakli Olduktan Sonra İlk Bir Ay Dikkat Edilmesi Gerekenler?

• İlaçları doktorunuzun söylediği biçimde; aynı saatte alınız, kendi kendinize ilaç dozunu ve miktarını değiştirmeyiniz. Doktorunuza danışmadan başka ilave ilaç kullanmayınız.
• Ateşiniz olduğunda hemen hastaneye başvurunuz.
• Kan basıncının belli aralıklarla (2-3 günde bir) ölçülmesinde fayda vardır. Olası sağlık sorunlarınızdan mutlaka doktorunuzu haberdar ediniz.
• İlk 3 ay lokanta, sinema, otobüs, tren, cami, kahvehane, tiyatro, düğün, nişan, sünnet düğünü gibi halka açık ve kalabalık yerlere gitmeyiniz.
• İnşaat, tadilat gibi tozlu ortamlarda bulunmayınız.
• Ateşli hastalığı olan insanların yanında kalmayınız. Mecbursanız mutlaka maske takınız. Açık alanda maske takmanıza gerek yoktur.
• Ellerinizi sık sık yıkayınız, vücut ve diş temizliğine dikkat ediniz.
• Ameliyat sonrasında ilk 3 ay sizi zorlayacak kadar ağırlık taşımayınız.
• İlk bir ay araba kullanmamayı tercih ediniz.
• Sigara içmeyiniz.
• Alkolden uzak durunuz.
• Doktorunuz aksini söylemedikçe günde 3-4 litre su içiniz.

Ev Temizliği

Banyo ve mutfağı özellikle de buzdolabını düzenli olarak temizlemelisiniz. Bunun için normal ev deterjanları ve sıvı ovma sabunları yeterlidir. Diğer odalarda sık temizlenmeli ve yatak takımları sık sık değiştirilmelidir.

Uyarılar

• Doktorunuza danışmadan rastgele bir ilacı eczaneden alıp kullanmayınız.
• Kullandığınız ilaçları kesinlikle kendiliğinizden kesmeyiniz, herhangi bir ilaçla değiştirmeyiniz, ilaç dozları doktorlarınızca ayarlanacaktır, zamanında ve doğru dozda almaya özen gösteriniz. bu dozları ilaç kartınıza yazınız ve bu kartı üzerinizde taşıyınız!!!
• Greyfurt ve karışık meyve suyu kesinlikle tüketmeyiniz!!!
• Göz, diş, eklem ağrıları, nezle, öksürük, uçuk, deri döküntüleri, halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, yaygın vücut ağrıları, kas ağrıları, gribal enfeksiyon şikayetleri, nakil bölgesinde ağrı, şişlik olması, idrar çıkışında azalma, idrar yaparken yanma ve ağrı, kanlı ve kötü kokulu idrar, kan basıncında artma, ateş, ishal gibi şikayetlerinizi doktorlarınıza mutlaka bildiriniz.

Kaynak :.https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12051/bobrek-nakli-oncesi-esnasi-ve-sonrasi-surec